KHI NÀO CẦN NỘI SOI ĐẠI TRÀNG?

Nội soi đại tràng là một thủ thuật y tế quan trọng giúp bác sĩ quan sát trực tiếp toàn bộ đại tràng để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đường ruột. Vậy khi nào cần nội soi đại tràng? Bài viết này, Trần Lê sẽ cung cấp những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về những trường hợp cần thiết phải thực hiện nội soi đại tràng.

Nội soi đại tràng là gì?

Nội soi đại tràng là một kỹ thuật y tế quan trọng được sử dụng để quan sát trực tiếp toàn bộ đại tràng, từ hậu môn lên đến manh tràng – vùng tiếp nối giữa ruột non và ruột già. 

Thủ thuật này được thực hiện bằng cách đưa một ống nội soi mềm, đường kính khoảng 1cm, vào hậu môn và di chuyển ngược lên đại tràng. 

Qua hình ảnh thu được từ thiết bị nội soi, bác sĩ có thể phát hiện sớm và chính xác các tổn thương trong đường ruột, bao gồm: viêm loét, chảy máu, polyp, khối u,…

Hiện nay, có hai phương pháp nội soi đại tràng được áp dụng phổ biến là nội soi thường (không gây mê) và nội soi gây mê.

Nội soi đại tràng là gì? Khi nào cần nội soi đại tràng?

Nội soi thường (phương pháp truyền thống) 

Nội soi thường (phương pháp truyền thống) có ưu điểm là chi phí thấp, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo trong suốt quá trình thực hiện. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây ra cảm giác khó chịu, đau đớn cho người bệnh. 

Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợp người bệnh ngọ nguậy, thay đổi tư thế khi đang nội soi dẫn đến tổn thương lòng đại tràng. 

Thậm chí, có những trường hợp bệnh nhân quá khó chịu, đau đớn, gây áp lực khiến bác sĩ phải kết thúc nội soi sớm, dễ làm bỏ sót tổn thương.

Nội soi đại tràng có gây mê 

Nội soi đại tràng có gây mê khắc phục những nhược điểm của phương pháp truyền thống, giảm bớt khó chịu cho bệnh nhân. 

Thời gian gây mê ngắn, chỉ khoảng 10 – 15 phút, sau 3 – 5 phút sau khi nội soi bệnh nhân có thể tỉnh lại và không đau. 

Kỹ thuật này giúp việc nội soi diễn ra dễ dàng, thuận lợi hơn, đặc biệt là trong trường hợp cần can thiệp cắt polyp, cầm máu, lấy dị vật… 

Bác sĩ cũng sẽ thực hiện thao tác chính xác hơn với sự hỗ trợ của gây mê. 

Tuy nhiên, điểm hạn chế của phương pháp này là làm tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng do thuốc mê gây ra. 

Do đó, trước khi gây mê, bệnh nhân sẽ được bác sĩ gây mê khám để đảm bảo an toàn và giảm thiểu tối đa tai biến.

Vì sao cần nội soi đại tràng?

Dưới đây là những lý do giải thích vì sao cần nội soi đại tràng mà bạn có thể tham khảo:

Nội soi đại tràng giúp chẩn đoán các bệnh lý đường ruột

Nội soi đại tràng giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng bất thường như đau bụng, táo bón mãn tính, tiêu chảy mãn tính, đi ngoài ra máu,…

Tầm soát ung thư và các bệnh lý khác đường tiêu hóa

• Phương pháp hiệu quả nhất để tầm soát ung thư đại trực tràng và phát hiện polyp đại trực tràng.
• Phát hiện sớm polyp đại trực tràng giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng, bởi polyp là nguyên nhân phổ biến gây đi ngoài ra máu và có nguy cơ hóa ác thành ung thư.
• Theo ước tính của Hội phẫu thuật viên Hoa Kỳ (American College of Surgeons), 90% các khối u hoặc polyp có thể được phát hiện qua nội soi đại tràng.

Điều trị các vấn đề đại trực tràng

Nội soi đại tràng nhằm điều trị các vấn đề đại trực tràng như:

• Cắt polyp.
• Lấy dị vật.
• Cầm máu.
• Nong chỗ hẹp.
• Điều trị xoắn đại tràng.
• Điều trị trĩ,…

Theo dõi bệnh lý đại trực tràng

• Theo dõi sau điều trị, ví dụ: sau khi cắt polyp, người bệnh thường được chỉ định soi kiểm tra sau 3 năm, sau đó cứ 5 năm một lần.
• Theo dõi diễn tiến bệnh, chẳng hạn trường hợp người bệnh bị viêm đại tràng có loạn sản nặng, cần nội soi đại tràng định kỳ để theo dõi và có phương án điều trị kịp thời.

Khi nào cần nội soi đại tràng?

Nhiều người thắc mắc khi nào cần nội soi đại tràng. Đây là một thủ thuật y tế quan trọng, thường được chỉ định cho các trường hợp sau đây:

Triệu chứng bất thường

• Đau bụng không rõ nguyên nhân: Cơn đau bụng dai dẳng, định vị ở vùng bụng dưới, có thể đi kèm với các triệu chứng khác như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu…
• Máu trong phân: Xuất hiện máu tươi hoặc máu đen trong phân, dù là lượng ít hay nhiều, đều cần được kiểm tra.
• Đi ngoài phân đen: Phân đen, dính nhớt, có thể là dấu hiệu của chảy máu đường tiêu hóa trên.
• Rối loạn đại tiện: Tiêu chảy mãn tính, táo bón mãn tính, phân lỏng, phân cứng, phân có nhiều chất nhầy, phân có mùi hôi bất thường…
• Thiếu máu nhược sắc: Có thể là dấu hiệu của chảy máu ẩn trong đường tiêu hóa, cần được kiểm tra để tìm nguyên nhân.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân: Cùng với các triệu chứng bất thường khác của đường tiêu hóa, giảm cân đột ngột có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng.

Bệnh lý đường ruột

• Viêm đường ruột: Viêm đại tràng, viêm ruột thừa, viêm ruột kết,…
• Viêm loét đại trực tràng: Bệnh lý gây viêm loét, loét và chảy máu niêm mạc đại trực tràng.
• Bệnh Crohn: Bệnh lý viêm mãn tính ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, thường gặp ở ruột non và đại tràng.
• Viêm loét đại tràng xuất huyết: Bệnh lý gây viêm loét, loét và chảy máu niêm mạc đại tràng, có thể dẫn đến thiếu máu.

Bất thường trên hình ảnh

Bất thường không rõ trên phim chụp X – quang hoặc chụp cắt lớp vi tính đại tràng: Kết quả hình ảnh cho thấy bất thường, cần nội soi để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng.

Yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng

• Tiền sử polyp hoặc ung thư đại trực tràng: Người từng bị polyp đại trực tràng hoặc ung thư đại trực tràng có nguy cơ tái phát cao.
• Tiền sử gia đình bị ung thư đại trực tràng: Nếu trong gia đình có người thân mắc ung thư đại trực tràng, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ tăng lên.
• Viêm đại tràng có loạn sản nặng: Viêm đại tràng có loạn sản nặng là một trong những tiền thân của ung thư đại trực tràng.
• Tuổi cao: Nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng tăng theo tuổi tác.

Kiểm tra định kỳ

Người khỏe mạnh trên 40 tuổi: Nên thực hiện nội soi đại tràng định kỳ để kiểm soát và phát hiện ung thư sớm.

Người có nguy cơ cao: Nên thực hiện nội soi đại tràng theo khuyến cáo của bác sĩ.

Lưu ý:

• Nội soi đại tràng là một thủ thuật an toàn, nhưng vẫn có thể xảy ra một số biến chứng, do đó, bạn cần được bác sĩ khám và tư vấn kỹ lưỡng trước khi thực hiện.
• Nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín, có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp.

Nhiều người thắc mắc khi nào cần nội soi đại tràng

Quy trình nội soi đại tràng diễn ra thế nào?

Nội soi đại tràng là một thủ thuật y tế giúp bác sĩ quan sát trực tiếp toàn bộ đại tràng để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đường ruột. Quy trình nội soi gồm 3 giai đoạn chính:

Trước khi nội soi

Thăm khám và xét nghiệm:

• Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, hỏi về tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng, tình trạng mang thai (nếu có).
• Người bệnh cần cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác để bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe và đưa ra phương án phù hợp.

Chuẩn bị làm sạch đại tràng:

• Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và hướng dẫn cách sử dụng thuốc để làm sạch đại tràng trước khi nội soi.
• Việc làm sạch đại tràng là rất quan trọng để đảm bảo hình ảnh nội soi rõ nét và an toàn cho quá trình nội soi.

Ngưng sử dụng một số loại thuốc:

• Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh ngưng sử dụng một số loại thuốc như thuốc sắt, thuốc chống đông máu, thuốc trị tiểu đường… trước và trong ngày nội soi.
• Việc ngưng sử dụng thuốc cần được bác sĩ chỉ định và theo dõi sát sao để đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Chế độ ăn uống:

• Trước 1 ngày nội soi, người bệnh cần ăn thức ăn lỏng, ít chất xơ, tránh uống nước có màu.
• Trước 2 tiếng nội soi, người bệnh không được ăn uống bất kỳ thứ gì.

Nội soi có gây mê: Trường hợp nội soi có gây mê, bệnh nhân cần nhịn ăn 12 giờ trước khi nội soi và cần có người nhà đi theo để chăm sóc sau khi nội soi xong.

Nội soi đại tràng là một thủ thuật y tế giúp bác sĩ quan sát trực tiếp toàn bộ đại tràng

Trong quá trình nội soi

• Tư thế: Người bệnh được hướng dẫn nằm nghiêng bên trái, chân co lại cao lên gần tới bụng.
• Thuốc giảm đau và gây tê: Đối với nội soi thường, bác sĩ sẽ tiêm tĩnh mạch thuốc giảm đau và thuốc gây tê để hạn chế sự khó chịu.
• Bơm hơi: Bác sĩ sẽ đưa ống nội soi vào đại tràng từ hậu môn rồi bơm hơi vào đại tràng để đại tràng phồng lên, giúp quan sát dễ dàng hơn.
• Cảm giác khó chịu: Trong quá trình nội soi, người bệnh có thể thấy khó chịu, đau tức bụng. Cảm giác khó chịu này sẽ biến mất sau khi nội soi kết thúc.
• Nội soi có gây mê: Trường hợp nội soi có gây mê, người bệnh sẽ được tiêm thuốc gây mê qua đường tĩnh mạch để gây mê toàn thân. Người bệnh sẽ không cảm thấy khó chịu, đau đớn trong quá trình nội soi.
• Thời gian nội soi: Quá trình nội soi đại tràng thường diễn ra trong 30 – 60 phút, tùy theo tình trạng cụ thể của từng người bệnh.

Sau khi nội soi

Nghỉ ngơi: Người bệnh được đưa đi nghỉ ngơi, thư giãn đến khi tình trạng khó chịu ở bụng thuyên giảm.

Triệu chứng sau nội soi:

• Cảm giác đau âm ỉ ở bụng, chướng bụng, muốn đi ngoài nhưng không đi được.
• Có thể thấy dải máu nhỏ trong phân nếu có cắt polyp hoặc sinh thiết.
• Những triệu chứng này là bình thường và sẽ nhanh chóng biến mất.
• Nếu có các triệu chứng nghiêm trọng như sốt, chóng mặt, đau bụng dữ dội, đại tiện ra máu nhiều…, người bệnh nên ở lại bệnh viện để được theo dõi.

Kết quả nội soi: Bác sĩ trả kết quả nội soi, kê thuốc và hẹn tái khám (nếu cần) và hướng dẫn cách ăn uống, chăm sóc sức khỏe cho người bệnh.

Đọc kết quả nội soi đại tràng

Kết quả nội soi bình thường:

• Bác sĩ có thể loại trừ các triệu chứng mà người bệnh gặp phải là do các bệnh lý ở đại trực tràng.
• Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ về tần suất tầm soát cũng như cách ăn uống, sinh hoạt để phòng ngừa các bệnh lý tiêu hóa.

Kết quả nội soi không bình thường:

• Dựa vào kết quả nội soi, bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị cụ thể cho người bệnh.
• Bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết, cắt polyp qua nội soi, cầm máu vết loét, thắt búi trĩ, lấy dị vật…

Nội soi đại tràng là một thủ thuật an toàn, nhưng vẫn có thể xảy ra một số biến chứng

Lưu ý khi nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng là một thủ thuật an toàn, nhưng vẫn có thể xảy ra một số biến chứng. Nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín, có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp.

Luôn trao đổi rõ ràng với bác sĩ về các vấn đề sức khỏe, tiền sử bệnh lý, thuốc đang sử dụng,… để được tư vấn và điều trị phù hợp nhất.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc “khi nào cần nội soi đại tràng?” Nội soi đại tràng là một phương pháp hữu hiệu giúp chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đường ruột, từ những triệu chứng đơn giản cho đến các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư đại trực tràng.

Bạn nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn chính xác về nhu cầu nội soi đại tràng dựa trên tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh lý và các yếu tố nguy cơ của bản thân.