Cấu tạo máy nội soi dạ dày và hướng dẫn cách sử dụng máy nội soi dạ dày

Máy nội soi dạ dày là công cụ hữu hiệu giúp chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về dạ dày. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về cấu tạo máy nội soi dạ dày, hướng dẫn chi tiết cách sử dụng máy một cách an toàn và hiệu quả, đồng thời chia sẻ những lưu ý quan trọng để bạn hiểu rõ hơn về quá trình nội soi dạ dày. 

Nguyên lý cấu tạo máy nội soi dạ dày 

Máy nội soi hoạt động bằng cách sử dụng ánh sáng đi qua sợi cáp quang để đưa vào cơ thể con người. Sợi cáp quang này có đường kính chỉ 2  3 mm và chứa khoảng 20.000  30.000 sợi thủy tinh nhỏ có đường kính 10mm. Ánh sáng được tập trung và truyền qua các sợi cáp quang dựa trên nguyên lý khúc xạ bên trong.

Bạn đang xem: Cấu tạo máy nội soi dạ dày và hướng dẫn cách sử dụng máy nội soi dạ dày

Nhờ cấu trúc này, ánh sáng có thể được truyền tải hiệu quả mà không mất nhiều năng lượng, ngay cả khi đi qua đường dẫn dài. Vật kính truyền hình ảnh được gắn vào đầu dây dẫn đã được trang bị thêm CCD (Charge Coupling Device  chip), loại chip này có đến 33.000 điểm cảm ứng, giúp hình ảnh trở nên rõ nét và chân thực. Đồng thời, màng lọc màu trong máy nội soi giúp truyền tải màu sắc một cách rõ ràng và chính xác.

Nguyên lý cấu tạo máy nội soi dạ dày

Cấu tạo máy nội soi dạ dày

– Phần chỉnh máy:

• Nút điều chỉnh lên xuống kèm khóa cố định.
• Nút điều chỉnh trái phải kèm khóa cố định.

– Phần thân máy (phần đưa vào bệnh nhân):

• Phần mềm (Flexible Portion): Khu vực linh hoạt để dễ dàng di chuyển.
• Phần cong (Bending Section): Phần có thể uốn cong để điều chỉnh góc nhìn.
• Đầu máy (Distal End): Phần đầu chứa các thiết bị quang học và dụng cụ.

– Dây dẫn chung:

• Bó sợi cáp quang dẫn ánh sáng.
• Đường dẫn khí và nước.
• Đường hút chất lỏng.
• Dây dẫn điện cho hệ thống tiếp xúc tự động dùng trong các thủ thuật.

– Phần nối với nguồn sáng:

• Phần trực tiếp kết nối với nguồn sáng.
• Đường dẫn khí.
• Phần tiếp xúc điện.

– Cấu tạo bên ngoài:

• Phần kết nối với máy hút.
• Phần kết nối với nguồn điện.
• Phần kết nối với bình nước.

Chuẩn bị và kiểm tra máy trước khi nội soi

Việc chuẩn bị và kiểm tra máy trước khi nội soi rất quan trọng để đảm bảo quá trình nội soi diễn ra thuận lợi và tránh các biến chứng, cũng như bảo vệ máy khỏi hỏng hóc.

 Dụng cụ cần thiết

– Máy nội soi và các phụ tùng kèm theo.
– Nguồn sáng.
– Máy hút.
– Nguồn đốt điện và phụ tùng kèm theo.
– Máy ảnh và phim.
– Màn hình (nếu nội soi qua màn hình).
– Bộ phận truyền hình ảnh.
– Bình nước.
– Kim sinh thiết.
– Van sinh thiết.
– Thuốc gây tê họng.
– Canun ngáng miệng.
– Khay quả đậu.
– Dầu silicone (bôi vào các van).
– Dầu bôi trơn máy.
– Cồn trắng 90°.
– Găng tay.
– Gạc sạch.

 Kiểm tra nguồn sáng

– Nối nguồn sáng vào nguồn điện.
– Điều chỉnh ánh sáng để quan sát rõ hình ảnh niêm mạc.
– Đặt nguồn sáng ở nơi chắc chắn và phẳng, tránh xa khí dễ cháy.
– Tránh để vật nặng đè lên nguồn sáng và tránh nước.

Kiểm tra máy hút

– Cắm máy hút vào nguồn điện.
– Lắp ống hút vào máy hút và máy nội soi, thử hút.

 Kiểm tra nguồn đốt điện

– Sử dụng nguồn đốt phù hợp với máy nội soi.
– Thay dụng cụ nếu bị hỏng.
– Đảm bảo dụng cụ sạch và vô trùng.
– Thử cắt đốt trước khi sử dụng.

 Chuẩn bị bình nước

– Đổ đầy 2/3 bình nước bằng nước cất, đậy nắp chặt và treo vào vị trí đúng.
– Rửa sạch và thay nước hàng ngày.
– Sử dụng nước cất để tránh nhiễm trùng.

Kiểm tra máy nội soi

Trước khi nội soi, kiểm tra máy để đảm bảo không có hỏng hóc, tránh gây tổn thương cho bệnh nhân và hỏng máy.
– Kiểm tra vỏ bọc cao su:

• Thân máy: Dùng tay kiểm tra và mắt quan sát để phát hiện bất thường.
• Phần cong: Sử dụng dụng cụ thử hơi để kiểm tra.

Xem thêm : Cách sử dụng máy điện tim 6 cần chi tiết nhất 

– Kiểm tra bộ phận cơ học:

• Vặn nút điều chỉnh lên-xuống, trái-phải để kiểm tra.
• Đặt khóa ở vị trí cố định và quan sát.
• Đặt khóa ở vị trí “F” và kiểm tra các nút điều khiển.

– Kiểm tra hệ thống quang học:

• Thị kính và vật kính: Lau sạch bằng cồn 90°.
• Nguồn sáng: Chỉnh độ sáng và cân bằng màu.

– Kiểm tra hệ thống bơm hơi và nước:

• Bơm hơi: Kiểm tra bằng cách nhúng đầu máy vào cốc nước.
• Bơm nước: Kiểm tra bằng cách bấm nút bơm và quan sát tia nước

– Kiểm tra hệ thống hút: Nhúng đầu máy vào cốc nước và kiểm tra van hút.
– Kiểm tra dây dẫn chung: Kiểm tra để đảm bảo không bị rách, xoắn, vặn.
– Kiểm tra van sinh thiết: Thay van nếu bị rách hoặc hỏng để đảm bảo áp lực hút.

Hướng dẫn sử dụng máy soi dạ dày

Quy trình các bước sử dụng máy soi dạ dày

Cầm máy

– Tư thế bệnh nhân: Bệnh nhân nằm nghiêng bên trái, đầu hơi ngửa lên để tạo đường thẳng từ miệng đến dạ dày.

– Bảo vệ răng miệng: Bệnh nhân ngậm một dụng cụ bằng nhựa để bảo vệ răng miệng và giữ cho miệng luôn mở.

– Lắp đặt máy: Bác sĩ đưa ống nội soi mềm từ hầu họng qua thực quản xuống dạ dày.

– Hình ảnh từ camera trên đầu thiết bị nội soi được truyền tải về màn hình, giúp bác sĩ xác định chính xác các vùng tổn thương và đưa ra chẩn đoán.

– Cách cầm máy:

• Tay trái: Cầm máy, ngón trỏ điều khiển van bơm hơi/nước, van hút, ngón cái điều khiển lên xuống.
• Tay phải: Điều khiển trái phải, cũng như đưa máy vào và rút máy.

– Lưu ý khi cầm máy:

• Không bẻ cong chỗ tiếp nối giữa phần cứng và phần mềm ở thân máy: Điều này có thể làm hỏng máy.
• Giữ dây dẫn chung thẳng: Không được bẻ gập, uốn cong vì có thể làm hỏng đường dẫn điện, đường bơm hơi/nước, dây dẫn ánh sáng, dây dẫn hình ảnh nằm trong lòng dây dẫn chung.
• Ngón tay cái: Chỉnh lên xuống (up-down) và có thể chuyển sang phải trái.
• Ngón trỏ: Hút và bơm hơi/nước.
• Ngón giữa và ngón nhẫn: Trợ giúp lên xuống (up-down) và phải trái (right-left).

Chuẩn bị đưa máy vào bệnh nhân

Bôi trơn: Bôi trơn vào phần cong của máy và vào canun (nếu có), không bôi vào đầu máy.
Vặn nút điều khiển: Để khoá của bộ phận điều khiển ở vị trí “F”, cho đoạn cong của máy được chuyển động tự do lên xuống, trái phải.

Cho máy vào quan sát

Xem thêm : Hướng dẫn cách sử dụng máy điện tim cầm tay chi tiết

Quan sát và bơm hơi: Vừa đưa máy vào vừa quan sát, cần bơm hơi đủ để quan sát. Không nên đẩy máy soi liên tục nếu không quan sát rõ đường đi vì có thể gây tổn thương niêm mạc và hỏng máy.

Khoá điều khiển: Chỉ để khoá ở vị trí cố định khi muốn quan sát kỹ tổn thương, sau đó phải trả lại ở vị trí “F”. Nếu không, khi rút máy có thể gây tai biến cho bệnh nhân.

Điều chỉnh ánh sáng

Điều chỉnh nguồn sáng: Điều chỉnh ánh sáng ở bộ phận điều chỉnh tại nguồn sáng, thường để ánh sáng ở mức tối thiểu đủ để quan sát.

Hút rửa chất bẩn

Hút dịch: Ấn nút hút để hút dịch, quan sát rõ tổn thương.
Rửa bằng nước: Khi cần, dùng bơm tiêm bơm nước qua đường sinh thiết để rửa.

Làm sạch vật kính

Rửa sạch: Ấn nút bơm nước để rửa sạch vật kính.
Làm khô: Sau đó bơm hơi để làm khô vật kính.

Điều chỉnh hơi trong dạ dày

Không bơm quá nhiều hơi: Bệnh nhân có thể khó chịu.
Hút bớt hơi: Khi cần thiết, hút bớt hơi trong dạ dày.

Sinh thiết

Kiểm tra kim sinh thiết: Trước khi sinh thiết, phải kiểm tra cẩn thận kim sinh thiết theo đúng quy định để xem kìm cổ đóng mở tốt không.

– Kìm sinh thiết

• Luôn đóng kìm trước khi cho vào máy soi: Cũng như trước khi rút kìm sinh thiết ra khỏi máy soi.
• Luồn kìm sinh thiết: Luồn kìm sinh thiết qua đường dụng cụ, luồn kìm qua lỗ nhỏ của van, đẩy từ từ, nhẹ nhàng từng đoạn ngắn một. Nếu đẩy nhanh, mạnh có thể gây hỏng máy và kim sinh thiết. Cầm kìm sinh thiết ở vị trí gần lỗ van.
• Giảm độ cong: Nếu kìm sinh thiết qua phần cong của máy soi khó khăn, phải giảm độ cong của đầu máy cho tới khi kim sinh thiết qua được.
• Quan sát: Khi đưa kìm sinh thiết vào phải quan sát đầu kim sinh thiết, xem đầu kìm sinh thiết đã vào đến dạ dày chưa. Không quan sát khi đưa kìm vào sẽ làm tổn thương niêm mạc (rách, thủng…).

– Tiến hành sinh thiết

• Cắt niêm mạc: Cắt niêm mạc nhẹ nhàng, kéo lên để đưa mẩu sinh thiết ra ngoài.
• Rút kim sinh thiết: Rút kim sinh thiết ra, luôn luôn đóng kìm sinh thiết để: Không rơi mẩu sinh thiết; Không gây tổn thương cho bệnh nhân; Không hỏng kìm sinh thiết.

Lưu ý khi đóng và mở kìm sinh thiết: Thao tác nhẹ nhàng, dứt khoát.

Nếu kìm sinh thiết không đóng được:

• Ấn đầu kim sinh thiết vào niêm mạc vài lần, sau đó kéo ra khi thấy kìm đã đóng lại.
• Nếu kim sinh thiết vẫn chưa đóng được, phải rút kim sinh thiết càng sát vào đầu máy càng tốt, sau đó kéo cả kim sinh thiết và máy ra cùng một lúc, vừa kéo vừa quan sát.

Rút máy soi ra

– Tháo dụng cụ: Trước khi rút máy soi ra khỏi bệnh nhân, phải tháo các dụng cụ ra cùng máy như kim tiêm cầm máu, kìm sinh thiết…
– Hút hơi: Hút hơi trong dạ dày trước khi rút máy.
– Để khoá ở vị trí “F” và điều chỉnh đầu máy ở vị trí thẳng: Từ từ rút máy ra, vừa rút vừa quan sát.
Lưu ý: Nếu để đầu máy cong, khi rút ra không quan sát sẽ làm tổn thương niêm mạc và có thể không rút được máy ra nếu máy bị gấp tại thực quản hoặc cuộn ở hành tá tràng.

– Sau khi soi xong: Rửa – tẩy uế – sát trùng và làm khô máy theo đúng hướng dẫn.

– Lưu ý chung:

• Luôn tuân thủ các quy định về an toàn và vệ sinh trong quá trình sử dụng máy soi.
• Nên được hướng dẫn sử dụng máy soi bởi nhân viên y tế có chuyên môn.
• Không tự ý sử dụng máy soi nếu không có kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn.

Bài viết đã giới thiệu về cấu tạo máy nội soi dạ dày, giúp bạn hiểu rõ hơn về các bộ phận và chức năng của thiết bị này. Hy vọng những thông tin này hữu ích cho bạn đọc, giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình nội soi dạ dày.

Nguồn: https://tran-le.com.vn